[av_three_fourth first min_height=” vertical_alignment=’av-align-top’ space=” margin=’0px’ margin_sync=’true’ row_boxshadow_color=” row_boxshadow_width=’10’ link=” linktarget=” link_hover=” padding=’20px’ padding_sync=’true’ highlight_size=’1.1′ border=’2′ border_color=’#e5e5e5′ radius=’0px’ radius_sync=’true’ column_boxshadow=’aviaTBcolumn_boxshadow’ column_boxshadow_color=’#d8d8d8′ column_boxshadow_width=’10’ background=’bg_color’ background_color=” background_gradient_color1=” background_gradient_color2=” background_gradient_direction=’vertical’ src=” attachment=” attachment_size=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=” mobile_breaking=” mobile_display=” av_uid=’av-jthu0crp’ custom_class=”]
[av_heading heading=’Vals beschuldigd door een getuige, en nu?’ tag=’h1′ link_apply=” link=’manually,http://’ link_target=” style=” size=” subheading_active=” subheading_size=’15’ margin=” margin_sync=’true’ padding=’10’ color=” custom_font=” av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” av_uid=’av-jwq7wq3u’ custom_class=” admin_preview_bg=”][/av_heading]
[av_textblock size=” font_color=” color=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” av_uid=’av-jthtz31o’ custom_class=” admin_preview_bg=”]
In vrijwel elke strafzaak speelt getuigenbewijs een belangrijke rol. Verdachten zien zich meer dan eens geconfronteerd met getuigen die zeggen iets te hebben gezien wat volgens de verdachten niet klopt. Wanneer een dergelijke getuige dan ook nog eens zegt zeker te weten dat de waarneming juist is, lijkt het onbegonnen werk om de rechter ervan te overtuigen dat het in werkelijkheid anders is gegaan. Dit is het echter niet. Wel is het van belang te weten op welke wijze de betrouwbaarheid van een getuigenverklaring kan worden getoetst.
Voordat ik werd beëdigd als advocaat ben ik een aantal jaar als psycholoog werkzaam geweest en heb ik mij onder meer bezig gehouden met het toetsen van de betrouwbaarheid van getuigenverklaringen. Om de betrouwbaarheid van getuigenverklaringen te kunnen toetsen is het van belang te weten hoe het brein in staat is om een eerder waargenomen gebeurtenis te reproduceren én op welke wijze de gereproduceerde gebeurtenis in de vorm van een getuigenverklaring vervolgens een rol gaat spelen in het strafproces.
Ondanks dat in vrijwel elke zaak getuigenbewijs een belangrijke rol speelt, valt het me op dat veel Officieren van Justitie en rechters nog altijd te weinig van dit onderwerp afweten. Door de Officier van Justitie wordt veelal de stelling ingenomen dat er geen reden is om te twijfelen aan een (voor de verdachte vaak belastende) getuigenverklaring. Zeker wanneer de betreffende getuige ook nog eens zegt 100% zeker te weten dat hij het bij het juiste eind heeft, zijn Officieren van Justitie (maar ook rechters) genegen aan deze getuigenverklaring grote waarde toe te kennen. De zekerheid van een getuige wordt dan in verband gebracht met de juistheid van de verklaring.
Dit is echter ten onrechte! Hoewel mensen (en dus ook rechters) de neiging hebben om een zekere getuige te geloven, zegt de mate van zekerheid niet per definitie ook iets over de juistheid van de verklaring. Met andere woorden; wanneer getuige A zegt 50% zeker te weten dat hij een persoon heeft herkent en getuige B 100%, kan daarmee niet gezegd worden dat getuige B een meer betrouwbare verklaring aflegt dan getuige A. Hoewel in zeer specifieke omstandigheden hoge zekerheidsoordelen in verband worden gebracht met een hoge mate van accuratesse, zijn de resultaten nog altijd onvoldoende om te kunnen stellen dat er in algemene zin een verband bestaat tussen zekerheid en accuratesse. En al helemaal niet op individueel niveau.
Het zekerheidsoordeel van de getuige zegt namelijk veel meer over de persoonskenmerken van de getuige dan over de betrouwbaarheid van diens verklaring. Sommige mensen zijn nu eenmaal zekerder in hun oordeel dan anderen omdat zij ervan overtuigd zijn over een superbrein te beschikken. Anderen zijn juist weer terughoudender in hun oordeel zonder dat dit verband houdt met hun werkelijke geheugencapaciteiten. Ook kan de getuige een strategische afweging maken en zijn zekerheidsoordeel aanpassen aan de omstandigheden en consequenties. Een getuige die bijvoorbeeld weet dat zijn verklaring van groot belang is voor het strafproces kan zich daardoor laten beïnvloeden wanneer hem wordt gevraagd hoe zeker hij is over de juistheid van zijn verklaring.
De rechter is vrij in het waarderen van het bewijs. Nu de rechter ten onrechte de neiging heeft om grote waarde toe te kennen aan de verklaring van een getuige die stelt zeker te zijn van zijn zaak, is het dan ook van groot belang dat de rechter wordt voorgelicht over de wijze waarop het zekerheidsoordeel van een getuige moet worden geïnterpreteerd. Verschillende keren heb ik succes geboekt door de rechter op dit punt voor te lichten waarna vrijspraak volgde. De rechter zal namelijk veelal moeten concluderen dat aan het zekerheidsoordeel van de getuige geen waarde kan toekomen. Zeker niet wanneer andere bewijsmiddelen de verklaring van de verdachte steunen.
Hoewel ik hoop dat in de toekomst Officieren van Justitie en rechters van nature geen waarde meer toekennen aan het zekerheidsoordeel van een getuige, verwacht ik dat dit voorlopig nog een utopie is. Het is en blijft dan ook van belang om dit punt onderbouwd en met literatuur bij hen onder de aandacht te brengen.
Wendy Alberts
[/av_textblock]
[/av_three_fourth]
[av_one_fourth min_height=” vertical_alignment=’av-align-top’ space=” margin=’0px’ margin_sync=’true’ row_boxshadow_color=” row_boxshadow_width=’10’ link=” linktarget=” link_hover=” padding=’20px’ padding_sync=’true’ highlight_size=’1.1′ border=’2′ border_color=’#e5e5e5′ radius=’0px’ radius_sync=’true’ column_boxshadow=’aviaTBcolumn_boxshadow’ column_boxshadow_color=’#d8d8d8′ column_boxshadow_width=’10’ background=’bg_color’ background_color=” background_gradient_color1=” background_gradient_color2=” background_gradient_direction=’vertical’ src=” attachment=” attachment_size=” background_position=’top left’ background_repeat=’no-repeat’ animation=” mobile_breaking=” mobile_display=” av_uid=’av-jthu0crp’ custom_class=”]
[av_image src=’https://www.timeys.nl/wp-content/uploads/2019/06/Wendy-Alberts-sq.jpg’ attachment=’1548′ attachment_size=’full’ align=’center’ styling=” hover=” link=” target=” caption=” font_size=” appearance=” overlay_opacity=’0.4′ overlay_color=’#000000′ overlay_text_color=’#ffffff’ copyright=” animation=’no-animation’ av_uid=’av-2ap4tm’ custom_class=” admin_preview_bg=”][/av_image]
[av_hr class=’custom’ height=’50’ shadow=’shadow’ position=’center’ custom_border=’av-border-thin’ custom_width=’100%’ custom_border_color=” custom_margin_top=’0px’ custom_margin_bottom=’5px’ icon_select=’no’ custom_icon_color=” icon=’ue808′ font=’entypo-fontello’ av_uid=’av-jtq5dll6′ custom_class=” admin_preview_bg=’rgb(34, 34, 34)’]
[av_heading heading=’Wendy Alberts’ tag=’h3′ link_apply=” link=’manually,http://’ link_target=” style=’blockquote modern-quote modern-centered’ size=” subheading_active=’subheading_below’ subheading_size=’11’ margin=” margin_sync=’true’ padding=’20’ color=” custom_font=” av-medium-font-size-title=” av-small-font-size-title=” av-mini-font-size-title=” av-medium-font-size=” av-small-font-size=” av-mini-font-size=” av_uid=’av-jy8g45k2′ custom_class=” admin_preview_bg=”]
strafrechtadvocaat bij Knoester Van Der Hut Alberts & Korteling Advocaten
[/av_heading]
[av_button label=’Ga hier naar de website’ link=’manually,https://www.kvakadvocaten.nl’ link_target=’_blank’ size=’small’ position=’center’ label_display=” icon_select=’yes’ icon=’ue835′ font=’entypo-fontello’ color=’theme-color’ custom_bg=’#444444′ custom_font=’#ffffff’ av_uid=’av-jy8g56ij’ custom_class=” admin_preview_bg=”]
[/av_one_fourth]