Wat betekent de verkiezingsoverwinning van de PVV voor gedetineerden?

Voor het eerst is de PVV de grootste partij in de Tweede Kamer geworden. De partij van Geert Wilders behaalde tijdens de verkiezingen op 22 november 37 van de 150 Kamerzetels. Wat betekent deze uitslag voor verdachten en veroordeelden? Wat staat er in het verkiezingsprogramma van de PVV over justitie en veiligheid? In deze column een korte bespreking van de plannen van de PVV.

Om te beginnen: het algemene beeld dat de PVV van Nederland heeft, lijkt buitengewoon somber te zijn. Volgens de PVV zouden ieder jaar miljoenen Nederlanders het slachtoffer zijn van misdadigers. Gezellige volksbuurten zouden zijn veranderd in ‘no-go areas’, waar ‘straatterroristen’ de baas zijn. Daarom zou er wat de PVV betreft een ‘veiligheidsoffensief’ komen, waarbij Nederland ‘stad voor stad en dorp voor dorp’ wordt heroverd op de criminelen. Waar nodig moet hierbij zelfs het leger worden ingezet, zo stelt de partij. Moeten we hierbij denken aan tanks in de straten? Gevechtshelikopters boven dorspleinen? Dat wordt niet duidelijk. Wat wél duidelijk is, is dat wat de PVV schrijft niet klopt: al jaren daalt het aantal gepleegde strafbare feiten en daarmee het aantal slachtoffers.

Als we kijken naar de concrete voorstellen in het verkiezingsprogramma, dan zijn deze op z’n zachtst gezegd extreem te noemen.

Een korte greep uit de voorstellen. De levenslange gevangenisstraf wordt weer altijd levenslang. In de gevangenissen komt een strenger regime: gedetineerden moeten een uniform dragen en 40 uur per week arbeid verrichten. Geen voorwaardelijke invrijheidstelling meer: alle gevangenisstraffen moeten geheel worden uitgezeten. Taakstraffen worden afgeschaft. Er komen minimumstraffen. Tbs wordt afgeschaft. Daders moeten de kosten van de vervolging en de gevangenis betalen. Geweld- en zedendelicten moeten altijd vervolgd worden en er komt een digitale schandpaal als je daarvoor veroordeeld wordt.

Voor wie een onveiliger Nederland wil, zijn dit prima punten. Want deze plannen maken Nederland op geen enkele manier veiliger. En het zorgt op geen enkele manier voor een betere toekomst voor verdachten en veroordeelden.

Een voordeel van taakstraffen is dat die ervoor zorgen dat veroordeelden hun woning en baan kunnen behouden. Als mensen dat kwijt raken, is er juist een hoger risico op herhaling. Niet voor niets leidt een korte gevangenisstraf in vergelijking met een taakstraf tot 55 % meer herhalingscriminaliteit. Het afschaffen van tbs zal ook leiden tot meer recidive. Succesvol behandelde tbs’ers gaan namelijk drie tot vier keer minder in de fout dan gedetineerden die alleen een gevangenisstraf hebben gehad. Het middeleeuwse idee van schandpalen is ook een slecht idee. Mensen vereenzamen dan namelijk. Zij raken hun partner/vrienden kwijt en kunnen niet meer aan een baan of een huis komen. Dit leidt eveneens tot meer recidive.

Het idee van de PVV om geweldsmisdrijven altijd te vervolgen, zal leiden tot zeer onwenselijke situaties. Een voorbeeld: laatst had ik een zaak waarbij een moeder haar 17-jarige zoon in het gezicht had geslagen. De jongen was thuis al een langere tijd volstrekt onhandelbaar. Toen hij haar in een ruzie ‘kankerwijf’ noemde, knapte er iets in haar hoofd. Uit pure wanhoop en frustratie gaf ze hem een klap. Onmiddellijk had zij spijt. De jongen belde de politie en zijn moeder werd voor verhoor meegenomen naar het bureau. Iedereen begrijpt dat deze zaak met een goed gesprek tussen moeder en zoon moet worden opgelost. Maar niet als we het PVV verkiezingsprogramma volgen. Dan MOET de moeder vervolgd worden (het gaat om een geweldsmisdrijf). Bovendien dreigt er dan een gevangenisstraf, aangezien taakstraffen worden afgeschaft. Is dit hoe de PVV Nederland veiliger wil maken? Door huismoeders in de gevangenis te stoppen?

Kortom, er valt weinig positiefs te verwachten van de plannen van de PVV.
Na deze sombere punten, is een belangrijke disclaimer op zijn plaats. De voorstellen van de PVV kunnen niet van de één op de andere dag gerealiseerd worden. Hiervoor moeten wetten veranderd worden. In het Nederlandse politieke systeem werkt het niet zo dat de grootste partij dit zomaar kan doen. Voor het aannemen van een nieuwe wet moet een meerderheid zijn in de Tweede Kamer en in de Eerste Kamer. In de Tweede Kamer heeft de PVV 37 van de 150 zetels en in de Eerste Kamer 4 van de 75. Bij lange na geen meerderheid dus. Het is nu afwachten of de PVV met andere partijen een regering kan vormen om haar plannen te realiseren.