TBS, daar ben je niet zomaar klaar mee

Over TBS bestaan veel verhalen. Voor gedetineerden die zijn veroordeeld tot TBS met dwangverpleging kan het wachtenop een plek in een kliniek een bron van zorg en angst zijn. Dit komt deels doordat veroordeelden niet volledig bekend zijn met hoe een TBS-traject verloopt. In deze column een korte schets van het TBS-traject en – niet onbelangrijk – wanneer dit eindigt.

TBS-behandeling begint in een gesloten en streng beveiligde kliniek. TBS-gestelden wonen en werken hier in een groep waar ze begeleid worden door sociotherapeuten. De eerste paar maanden zijn erop gericht dat de kliniek en de ter beschikking gestelde elkaar leren kennen. Er wordt dan een behandelplan opgesteld. Daarna wordt begonnen met verschillende soorten therapieën. Pas als het veilig en verantwoord is, wordt verlof ingezet. Dit vormt een belangrijk onderdeel van de behandeling. De ter beschikking gestelde kan tijdens verlof in de praktijk oefenen wat in de kliniek geleerd is. Het uitbreiden van verlof gaat met kleine stapjes. Er wordt gestart met verlof onder toezicht van beveiligers. Als dat goed gaat wordt het verlof begeleid door medewerkers van de kliniek. Daarna kan onbegeleid verlof in beeld komen. Dan mag de ter beschikking gestelde zelfstandig voor een korte tijd naar buiten. Als dat goed gaat kunnen overnachtingen worden ingezet. In de regel volgt proefverlof als laatste. Daarna kan de dwangverpleging voorwaardelijk worden beëindigd.

Hoe bepaalt de rechter dan of TBS wordt stopgezet? TBS start met een periode van twee jaar. Daarna beoordelen rechters of die maatregel met één of twee jaar moet worden verlengd. Het komt geregeld voor dat een cliënt graag wil dat de TBS wordt beëindigd. Dat is begrijpelijk. Het eerlijke antwoord is dat dit niet zomaar op verzoek gebeurt. Vereist is dat de TBS minimaal een jaar voorwaardelijk is beëindigd geweest. Dat gebeurt meestal niet eerder danwanneer alle verlofstappen zijn gevolgd. Soms wordt gedacht dat de stoornis verdwenen moet zijn om TBS te kunnen beëindigen. Dat is niet zo. Sommige stoornissen, denk bijvoorbeeld aan schizofrenie of persoonlijkheidsproblematiek, blijven aanwezig. Wat wel vereist is dat de stoornis onder controle moet zijn. Dat wil zeggen dat de ter beschikking gestelde geen gevaar meer vormt voor anderen.

Uiteraard wil iedereen het TBS-traject zo snel mogelijk doorlopen. Daarom is één van de dingen die advocaten van ons kantoor regelmatig tegen onze cliënten zeggen, dat het beste advies niet altijd het leukste advies is. Hiermee bedoelen we te zeggen dat in de regel ter beschikking gestelden het snelste door de TBS-maatregel heenkomen door zo goed mogelijk de samenwerking te vinden met de kliniek. Hoe beter het contact met de behandelaren is en hoe positiever de ter beschikking gestelde zich opstelt, hoe sneller het traject in de regel doorlopen wordt. Het is verleidelijk om in beklag te gaan als je boos bent op de kliniek, maar dat is niet altijd de slimste strategie. Een juridische procedure kan de relatie met de kliniek verstoren en daardoor vertraging in de snelheid van het TBS-traject betekenen. Dat gezegd hebbende, moet je uiteraard niet bang zijn om het juridische mes te trekken en het juridische gevecht aan te gaan met de kliniek, maar alleen als dat niet anders kan en terecht is. Wees slim: met een goed gesprek bereik je vaak meer dan met een juridisch gevecht. Overleg met je advocaat welke stap wanneer nodig is.

Tot slot. TBS is een specialisme onder advocaten. Het is daarom verstandig om een advocaat te kiezen die kennis heeft van TBS. Het is ook belangrijk dat u en uw advocaat tijd investeren om elkaar goed te leren kennen. Op deze manier kan uw advocaat u en uw situatie beter leren kennen, zodat hij u op de beste wijze kan verdedigen.

Het beste advies is niet altijd het leukste advies. Investeer in het leren kennen van je advocaat, dan kan hij/zij jou op de beste wijze verdedigen

Mr. Christiaan Kwint

strafrechtadvocaat
Knoester Van Der Hut & Alberts Advocaten