OPLEIDING

Kennis is macht. Deze uitdrukking is zeker van toepassing op gedetineerden. Het verbreden van kennis en het volgen van een opleiding kunnen bijdragen aan een vlotte resocialisatie. In deze bijdrage zullen wij de regels omtrent het volgen van een opleiding in de bajes uiteen zetten.

Het wettelijk kader
Ten aanzien van het recht op onderwijs is artikel 48 van de Penitentiaire beginselenwet (hierna: Pbw) het centrale artikel. In artikel 48 Pbw staat allereerst dat gedetineerden recht hebben op kennisname van het nieuws, maar dit moet wel zelf betaald worden. Verder hebben gedetineerden het recht om onderwijs te volgen en deel te nemen aan andere educatieve activiteiten voor zover deze zich verdragen met de aard en de duur van de detentie en de persoon van de gedetineerde.

Boeken en tijdschriften
Gedetineerden kunnen meestal in de gemeenschappelijke ruimtes boeken en tijdschriften lezen. Als gedetineerde is het ook mogelijk om zelf een abonnement af te sluiten, maar dit moet dan ook betaald worden door de gedetineerde zelf. Ook het invoeren van boeken en tijdschriften is in beginsel mogelijk, maar deze moeten dan rechtstreeks van de uitgever komen. De Raad voor Strafrechtstoepassing en Jeugdbescherming (hierna: de RSJ) heeft bepaald dat de directeur de invoer van boeken en tijdschriften mag weigeren, wanneer de orde en veiligheid binnen de inrichting mogelijk verstoord kunnen worden.

Onderwijs
Hoe meer onderwijs een gedetineerden heeft gehad, hoe meer kans hij heeft op een snelle resocialisatie. Vast onderdeel van de Inkomsten-, Screening- en Selectieprocedure is het onderzoeken van het onderwijs- en arbeidsverleden van de gedetineerde. Een gedetineerde moet duidelijk laten zien dat hij gemotiveerd is om een opleiding te volgen, anders komt hij niet in aanmerking voor onderwijs. De afspraken over een te volgen opleiding worden genoteerd in het detentie & re-integratieplan. Het volgen van onderwijs kan in veel gevallen de fasering versnellen. Het onderwijsaanbod is in elke gevangenis hetzelfde. Hoe vaak en welk onderwijs er wordt aangeboden, hangt af van de soort inrichting. In beginsel geldt dat hoe geslotener de inrichting en hoe langer de gedetineerden moeten blijven, hoe meer onderwijs er zal worden aangeboden. De RSJ heeft echter geoordeeld dat in een Huis van Bewaring in beginsel ook onderwijs moet worden aangeboden. De RSJ heeft verder geoordeeld dat de inrichting zich steeds moet inspannen om onderwijs aan te bieden, ook als er sprake is van personeelstekort. Afgestrafte gedetineerden kunnen studieverlof krijgen als ze hun onderwijs niet kunnen combineren met de verplichte arbeid.

Kosten onderwijs
De inrichting kan verschillende soorten onderwijs aanbieden, dit is gratis voor de gedetineerden. Het kan echter voorkomen dat de gedetineerden een opleiding wil volgen die niet door de inrichting wordt aangeboden. Als de gedetineerden de kosten voor de opleiding niet kan betalen en geen recht heeft op een andere tegemoetkoming, kan hij of zij een verzoek om tegemoetkoming in de kosten indienen bij de directeur. Deze verzoeken worden afgehandeld aan de hand van de Regeling tegemoetkoming kosten onderwijs gedetineerden. Na toekenning van de tegemoetkoming moet een gedetineerde flink aan de bak, want het uitblijven van goede studieresultaten kan ervoor zorgen dat de tegemoetkoming wordt beëindigd of dat er moet worden terugbetaald.

Klachten
Het is voor gedetineerden mogelijk om een klacht in te dienen met betrekking tot het recht op opleiding. Op het moment dat u hierover stelselmatig problemen ondervindt kunt u zich altijd tot ons kantoor wenden. Wij kunnen u dan adviseren over de te nemen stappen met betrekking tot uw klacht.

Van Berge Henegouwen Advocaten
Mw. mr. B.N.R. (Bo) Maenen – Advocaat
mr. M.C.J. (Menno) Heinen – Juridisch Medewerker