SOCIAAL ADVOCATEN STAAN MENSEN BIJ IN KWETSBARE POSITIES, VAAK TEGENOVER DE MACHTIGE OVERHEID. DENK AAN HUURGESCHILLEN, ONTSLAGPROBLEMEN, PROBLEMEN MET DE SOCIALE DIENST, MENSEN DIE ALS VERDACHTE WORDT AANGEMERKT OF PROBLEMEN MET DE BELASTINGDIENST. DIT LAATSTE WERD PIJNLIJK DUIDELIJK IN DE TOESLAGENAFFAIRE. HIERNA VOND ONZE OVERHEID EEN STERKE SOCIALE ADVOCATUUR BELANGRIJK. DAT WERD TENMINSTE GEPREDIKT. JUIST IN EEN TIJD MET HISTORISCHE INFLATIE, EXTREME ENERGIEPRIJSSTIJGINGEN EN OORLOG IN EUROPA ZOU DIT MOETEN GELDEN.

Na felle strijd tussen de advocatuur en voormalig minister Sander Dekker kwam eind 2019 de toezegging dat 73 miljoen zou worden vrijgemaakt voor sociale rechtsbijstand. Dit was een overbrugging tot defi nitieve afspraken zouden worden gemaakt over de inrichting van de sociale advocatuur. Die afspraken zijn er nog steeds niet. Wel was nu een dreigende staking van advocaten van de baan. Er bleven kritische geluiden. De Vereniging Advocatenbelangen sprak van een sigaar uit eigen doos. Het vrijgemaakte bedrag kwam namelijk uit een pot geld dat voor het jaar daarvoor wel was begroot, maar niet was uitgegeven. Hoe dit ook zij: het leverde tijdelijk lucht op voor de advocatuur. Inmiddels is die lucht met het vertrouwen in Weerwind vervlogen.

In december 2022 zei Weerwind in het Advocatenblad geen ad hoc-oplossingen maar een duurzame infrastructuur te willen bouwen. Mooie woorden maar als het huis in brand staat wacht je niet.

Het beetje dat sociaal advocaten er van Dekker bijkregen is inmiddels opgegaan in inflatie. Daar heeft iedereen in Nederland last van. Veel advocaten kregen bericht van bijvoorbeeld verhuurders en ICT-ondersteuners dat de prijzen gelet op de infl atie en energieprijzen omhooggaan. Infl atie en kosten stijgen. Sociaal advocaten krijgen er per begin dit jaar 0,67 procent bij.

Sociaal advocaten kiezen voor een mooi maar zwaar beroep. Zij weten geen miljonair te worden en vragen geen absurde vergoedingen. Wat zij wel willen is een redelijk vergoeding die past bij het werk dat zij doen. In 2023 wordt per punt € 120,20 uitgekeerd. Dat zou moeten staan voor een uur werk. Dit bedrag is geen winst. Een advocaat maakt veel kosten.

Er zijn kosten voor personeel, huur van een bedrijfspand, vervoerskosten, verplichte verzekeringen, verplichte betalingen aan een steeds duurder worden Orde van Advocaten, verplichte cursussen, lidmaatschappen van specialisatieverenigingen en ICT-ondersteuning. Dit is geen uitputtende lijst. Waar het op neerkomt is dat een advocaat de eerste negen maanden van het jaar werkt om de kosten te voldoen. De laatste drie maanden moet winst worden behaald. Sociaal advocaten behalen dit niet.

Inmiddels willen veel jonge advocaten niet meer de sociale advocatuur in. De vergrijzing is een serieuze dreiging. Het Ministerie van Justitie en Veiligheid subsidieert opleidingskosten voor jonge advocaten maar de Orde van Advocaten bepaalde een loonsverhoging voor jonge advocaten waarvan het totaalbedrag het subsidiebedrag ruimt overstijgt.

Het huis van de sociale advocatuur moet zwakkeren beschermen die bijvoorbeeld lijden door de toeslagenaffaire of ander door de overheid veroorzaakt onrecht. Maar dat huis staat in brand. De Minister wil geen ad hoc-oplossing, terwijl hij simpelweg minstens de vergoedingen zou moeten verhogen conform de inflatie. Als Weerwind zo doorgaat en toe denkt te komen aan structurele oplossingen treft hij straks niet meer dan verschroeide aarde waar het huis van de sociale advocatuur stond. Misschien wordt 2023 dan het jaar waar het toch tot een staking door de advocatuur komt. Dat kan de rechtsstaat er ook nog wel bij hebben. Onze D66- minister voor rechtsbescherming zou zich wel eens kunnen ontpoppen als een wolf. in schaapskleren.