WAT KUNNEN WE LEREN VAN MENSEN DIE GELUKKIG ZIJN EN ZICH NIET VEEL AANTREKKEN VAN ANDEREN?

KAN IK MEZELF ACCEPTEREN?
’Waar al die innerlijke dialogen uiteindelijk over gaan, is de vraag: kan ik mezelf accepteren zoals ik ben? Met al mijn leuke én minder leuke, sterke of mooie eigenschappen? Met dat onzekere kantje, dat korte lontje of die scheve neus?

Mensen die daar een bevestigend antwoord op kunnen geven, hebben minder psychische problemen, zo blijkt uit onderzoek. Ze zijn minder gevoelig voor depressie of angst, hebben minder last van irrationele overtuigingen en narcistische neigingen, kunnen objectiever naar hun eigen gedrag kijken en beter omgaan met kritiek.

Zelfacceptatie staat zelfs boven aan de lijst van zaken die bijdragen aan een tevreden leven, ontdekten psycholoog Karen Pine en haar collega’s aan de Universiteit van Hertfordshire. Maar uit datzelfde onderzoek bleek: we zijn er bar slecht in. Op de vraag ‘Hoe vaak ben je aardig voor jezelf en hoe vaak vind je jezelf prima zoals je bent?’ werd het allerlaagst gescoord. Hoe komt dat?

#LOVEMYLIFE
‘Dat we allemaal zo’n moeite met zelfacceptatie hebben, komt doordat we zo ontzettend graag door anderen geaccepteerd willen worden,’ zegt psycholoog Marjon Bohré. Maar, zo legt ze uit, accepteert die ander ons wel als hij het héle pakketje krijgt: de vrolijkheid én de drukdoenerij, de bedachtzaamheid én de neurotische trekjes.

‘We zijn bang om afgewezen te worden vanwege onze minder fraaie kanten. En dat is heel bedreigend, want we hebben het voor onze overleving altijd nodig gehad om ergens bij te horen. Dat is zo’n diepgewortelde basisbehoefte, dat we altijd alert zijn op het gevaar erbuiten te vallen.’

Dus naar buiten toe stoppen we die minder leuke kanten liever weg, en van binnen straffen we onszelf erop af. Kun je nou nooit eens reageren met een grapje, in plaats van meteen weer zo serieus te doen? Moet je weer de moraalridder uithangen? Je moet toch wel gewoon een beetje normaal voor een groep kunnen spreken, als je onderhand veertig bent?

BLIJVEN VERRIJKEN
En dan, hoeven we dan niets meer aan onszelf te veranderen? Kunnen we dan zeggen: dit is het, je doet het er maar mee? Nee, zeggen zelfacceptatie-experts: jezelf accepteren zoals je bent betekent niet dat je van elke verantwoordelijkheid richting jezelf en anderen ontslagen bent.

Bohré: ‘Je kunt van jezelf houden inclusief alles waar je niet zo goed in bent, en dan alsnog keuzes maken in hoe je kunt groeien, en kunt omgaan met de dingen die nog niet zo lekker lopen.’ Volgens haar is vooral de intentie belangrijk: ‘Wil je veranderen omdat je nog perfecter moet zijn, omdat anderen een oordeel over je hebben, omdat je een oordeel over jezelf hebt? Of komt de wens te veranderen voort uit je waarden, uit wat je belangrijk vindt in het leven? Dus: wil je van je ongeduld af omdat iedereen om je heen zo geduldig lijkt, en je vindt dat je zelf eigenlijk ook eens wat meer zen zou moeten zijn? Of: is samenwerken een belangrijke waarde voor je, en wil je om die reden leren collega’s vaker de ruimte te geven? Wie zich vanuit die laatste overtuiging ontwikkelt, kan zijn eigen leven en dat van anderen blijven verrijken.’