De strafbaarheid van lachgas (in het verkeer)

Een relatief nieuw fenomeen onder met name jongeren is het gebruik van lachgas. Een middel dat zorgt voor een korte roes. Het middel lijkt steeds populairder te worden en de vraag is in hoeverre het gebruik en/of bezit van lachgas strafbaar is, ook in het verkeer.

Allereerst de vraag; is gebruik en bezit van lachgas strafbaar? Deze vraag is simpel te beantwoorden: nee. De werkzame stof staat (nog) niet op de lijsten in de Opiumwet, wat het technisch gezien geen drug maakt en dus is bezit en/of gebruik op basis van de wet nu niet strafbaar. Dit zal op termijn naar verwachting wel veranderen, want wetgeving loopt altijd achter wat dat betreft. Wat je tegenwoordig wel steeds vaker ziet is het gebruik van lachgas in het verkeer. Dit ligt dan weer wat genuanceerder. Is het gebruik van lachgas als bestuurder in het verkeer wel strafbaar? En kan je je rijbewijs kwijtraken?

Over het gebruik en bezit van lachgas is (nog) niet veel jurisprudentie (dus weinig uitspraken van rechters op dit gebied). Strafrechtelijke en ook bestuursrechtelijke kwesties (CBR) over lachgas zijn in ieder geval nog niet voorgelegd en/of beoordeeld door ons hoogste rechtscollege in het strafrecht; de Hoge Raad. Er zijn wel enkele uitspraken van rechtbanken, maar die zijn op één hand te tellen.

In de Wegenverkeerswet (in artikel 8 om precies te zijn) staat dat het verboden is om een voertuig te besturen (dus ook een fiets!), terwijl je verkeert onder invloed van een stof waarvan je weet of zou moeten weten dat het gebruik daarvan de rijvaardigheid kan verminderen. Alcohol en drugs zijn natuurlijk de bekende boosdoeners, maar dit artikel kan ook betekenen dat gebruik van een stof die op zich niet strafbaar is toch ervoor kan zorgen dat je niet zou mogen rijden en je rijbewijs kan worden ingevorderd en een bekeuring kan worden uitgeschreven. Strafrechtelijk gezien kan het dus behoorlijk negatieve gevolgen hebben. Zo kan je een bekeuring krijgen en kan het rijbewijs worden ingevorderd. Er moet dan wel voldoende en overtuigend bewijs zijn dat de bestuurder in kwestie onder invloed van de lachgas heeft gereden. Dus alleen zitten in een auto waar ook lachgasballonnen zijn aangetroffen is in principe onvoldoende bewijs voor overtreding van artikel 8 Wegenverkeerswet. Hier ligt werk voor de strafrechtadvocaten!

Als de politie niet kan aantonen dat er onder invloed van lachgas is gereden, maar wel de bestuurder in kwestie wil aanpakken, kan ook proces-verbaal worden opgemaakt van ‘gevaarlijk rijgedrag’ om zo alsnog een boete uit te kunnen schrijven en/of het rijbewijs in te vorderen.

Ook het CBR heeft inmiddels diverse zaken beoordeeld waarin gebruik van lachgas in het verkeer centraal stond. Wie wordt gepakt voor rijden onder invloed van lachgas zal naar alle waarschijnlijkheid ook te maken krijgen met het CBR. Het CBR laat de rijgeschiktheid onderzoeken door een psychiater. De psychiater doet onderzoek op basis van een vermoeden van ongeschiktheid, namelijk ‘misbruik van psychoactieve middelen’, Daar valt lachgas onder. Je kunt je rijbewijs dus kwijtraken. De rechtbank heeft dit in een aantal uitspraken bevestigd.

Betekent dit per definitie dat een CBR procedure aangaande een kwestie met lachgas kansloos is? Zeker niet! Omdat dit fenomeen nog zo nieuw is en de rechtspraak hier nog niet over uitgekristalliseerd is, verdient het aanbeveling om een deskundige (een gespecialiseerde strafrechtadvocaat) naar de straf- en bestuurszaak te laten kijken.

Kim Kuster