DE GEHEIMHOUDINGSPLICHT VAN EEN ADVOCAAT

Sommige cliënten zijn nog wel eens huiverig volledig open kaart te spelen met hun advocaat, uit angst dat deze informatie tóch naar buiten komt. Dit is niet terecht. Alle Nederlandse advocaten zijn lid van de Nederlandse Orde van Advocaten en zij moeten zich aan bepaalde gedragsregels houden. Een ervan is de geheimhoudingsplicht. In principe moet een advocaat alles wat hij of zij te horen krijgt als zijnde advocaat geheimhouden. Dit vloeit voort uit de kernwaarde vertrouwelijkheid. Met andere woorden; een client moet er op kunnen vertrouwen dat hij of zij alles tegen zijn of haar advocaat moet kunnen vertellen zonder bang te zijn dat dit nadelige gevolgen heeft. Deze verplichting voor advocaten geldt voor het leven en houdt niet op wanneer een client overstapt naar een andere advocaat, dan wel de advocaat bijvoorbeeld besluit de advocatuur vaarwel te zeggen.

De relatie tussen een advocaat en client is er namelijk alleen maar om de advocaat in staat te stellen de rechtspositie van de client te beschermen. Daartoe is in procedures en daarbuiten nodig dat de advocaat de informatie die hij van zijn client heeft gekregen juridisch in een vat giet. Maar alleen díe informatie die een client naar buiten wil hebben. De advocaat fungeert min of meer als een zeef van de informatie, maar de cliënt bepaalt wat er door die zeef naar buiten mag. Wat de cliënt niet naar buiten wil hebben, mag dan ook niet door de zeef. Ook wanneer een client graag wil dat de advocaat contact houdt met zijn familie, maar niet wil dat zij op de hoogte geraken van de verdenking, zal een advocaat zich hieraan moeten houden. Ook in dit contact geldt het uitgangspunt dat de client aan zijn advocaat kenbaar moet maken of hij wil dat zijn familie op de hoogte wordt gesteld van de inhoud van de zaak. In principe mag de advocaat deze informatie namelijk niet uit zichzelf delen.

Deze geheimhoudingsplicht is echter niet absoluut. Er bestaan enkele uitzonderingen en beperkingen op dit uitgangspunt. Zo geldt de geheimhoudingsplicht niet als een (voormalig) cliënt een procedure tegen de advocaat instelt. De advocaat moet zich namelijk wel kunnen verweren in een procedure. Hierbij geldt dan wel dat de advocaat de belangen van zijn (voormalig) client niet onnodig of onevenredig mag schaden. Ook is een advocaat niet gehouden zich aan zijn geheimhoudingsplicht te houden indien hij of zij concrete redenen heeft om aan te nemen dat er mensenlevens in gevaar zijn. Maar ook in een dergelijke situatie mag de beslissing om de geheimhouding te doorbreken niet lichtvaardig worden genomen.

Hoewel de geheimhoudingsplicht van de advocaat in de publieke opinie onder druk staat, is de angst dat informatie die wordt gedeeld met de advocaat vervolgens naar buiten komt dan ook niet terecht. De cliënt zal daar te allen tijde toestemming voor moeten verlenen. Een advocaat wordt niet graag verrast met informatie die de client hem of haar al eerder had kunnen vertellen nu dit zijn of haar zaak kan schaden. Juist in het kader van de vertrouwelijkheid is het van belang dat een cliënt eerlijk antwoord geeft op de vragen van zijn of haar advocaat, en geen informatie achterhoudt. Dit zorgt ervoor dat de advocaat de belangen van zijn of haar client zo goed mogelijk kan behartigen.